Skocz do zawartości

Oświetlenie odpowiednie dla roślin


Sławek121
 Udostępnij

Rekomendowane odpowiedzi

Na forum często pada pytanie o to jakie najlepiej zastosować świetlówki do akwarium z roślinami.

Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, dobór oświetlenia zależy od wielu czynników, m.in. od tego jakie rośliny chcemy hodować i jaką mamy wysokość akwarium oraz od tego ile tych świetlówek chcemy użyć.

Dlatego podsumuję tu kilka informacji pomocnych w doborze odpowiedniego oświetlenia,postaram się to zrobić w sposób przystępny-bez zbytniego zagłębiania się w szczegóły.

Jeżeli ktoś będzie potrzebował dokładniejszych opracowań,to zapraszam do :google:

 

Zacznę może od tego,że dla roślin najważniejszy do funkcjonowania jest strumień świetlny określający całkowitą moc światła emitowanego z danego źródła, przechodzącego przez wybraną powierzchnię. Jednostką miary strumienia świetlnego jest Lumen [lm].

 

Każda żarówka, świetlówka,Led itd. im ma więcej lumenów tym daje więcej światła.

Aby porównać dane źródła światła należy podzielić strumień świetlny przez moc, czyli określić tzw. skuteczność świetlną wyrażoną w lumenach na wat.

Dane oświetlenie jest bardziej wydajne i oszczędne im na wyższą skuteczność świetlną, czyli większą ilość Lumenów na Wat mocy.

 

Prawidłowy strumień świetlny w akwarium powinien zawierać w granicach 35-60 Lm/L.

Oblicza się ten parametr sumując ilości lumenów podanych na wszystkich świetlówkach zastosowanych w akwarium i podzieleniu wyniku przez objętość akwarium.

Tu jednak trzeba pamiętać o głębokości akwarium i przenikliwości światła przez wodę. Zalecane jest aby świetlówki używać do zbiorników o max. głębokości 50cm, a powyżej tej głębokości lampy rtęciowe lub metalohalogenkowe. Olbrzymie znaczenie ma również wysokość zamocowania świetlówek nad lustrem wody im wyżej tym większe straty.

 

Jednak w związku z tym,że oznaczenia na świetlówkach rzadko mówią nam coś o Lumenach,przyjęło się określać zapotrzebowanie roślin na światło w Watach na litr pojemności brutto akwarium,czyli W/L.

Obliczmy to dzieląc ilość Watów przez pojemność akwarium (brutto),np.w standardowym akwa 112L będzie to 36W:112L=0,32W/L

 

 

I tak:

-dla roślin mało wymagających przyjmuje się 0,2-0,4W/L

-dla roślin średnio wymagających 0,4-1W/L

-dla roślin wymagających powyżej 1W/L

zależy to od wymiarów akwa,ale można to przyjąć jako standard.

 

To jest najprostszy sposób na dobranie oświetlenia i powinno to wystarczyć każdemu początkującemu.

 

Jednak sama moc oświetlenia to nie wszystko.

Istotna jest też jakość oświetlenia,a konkretnie długość fal świetlnych.

Dla roślin najbardziej użytecznym światłem z punktu widzenia fotosyntezy jest światło niebieskie i czerwone, czyli o długości niebieskie 400-500 nm, a czerwone 600 a 800nm. Fale zielone są odbijane (nie wykorzystywane) przez rośliny.

Zależnie od tego, co chcemy osiągnąć, powinniśmy wybierać oświetlenie z odpowiednią emisją różnych fal. Gdy np. chcemy uzyskać zwartą, niską, mocno rozkrzewioną roślinę, musimy wybrać oświetlenie z największą emisją w paśmie niebieskim, a nieco mniejszą w czerwonym. Mała ilość niebieskiego w porównaniu do czerwieni spowoduje wyciąganie się pędów i wolny przyrost tkanki zielonej. Samo promieniowanie niebieskie natomiast hamuje wzrost roślin, a barwa liści staje się ciemniejsza, dlatego do doświetlania zawsze należy wybierać źródła światła z jednoczesną emisją w zakresie niebieskim i czerwonym lub używać niebieskiego światła łącznie ze światłem dziennym.

 

Tu przy wyborze świetlówki powinniśmy się kierować diagramem rozsyłu widma mocy,jednak nie zawsze mamy do niego dostęp.

Więc co ?

No więc dla ułatwienia kierujemy się temperaturą barwową wyrażaną w Kelwinach,która to przeważnie jest podana na świetlówce bądź opakowaniu.

Temp. barwowa nie mówi nam dokładnie o tym z jakim falami mamy do czynienia niemniej jednak pozwala to określić w przybliżeniu.

I tak:

Światło białe-dzienne 5500-6500K

Przy niższej temperaturze barwowej lampa przybiera odcień ciepły (pomarańczowy lub żółtawy), przy wyższej - zimny (niebieski).

 

Wiele osób powiedziało by,że długość fal/temp.barwowa jest więc najważniejszym parametrem.

Po części mieli by rację,ale nie do końca,ponieważ rośliny są w stanie prowadzić fotosyntezę i prawidłowo się rozwijać nawet przy nieodpowiednim świetle jeżeli jego ilość będzie duża, natomiast przestaną się rozwijać i zginą nawet przy najlepszym świetle jeśli jego ilość będzie za mała.

 

I tu pojawia się dylemat co wybrać.

No więc tak:

Jeśli mamy do wyboru tylko jedną świetlówkę,wybierajmy taką w granicach 5500-6500K,daje ona najjaśniejsze światło emitując przy tym fale niemal z każdego zakresu.

Przy dwóch świetlówkach radził bym 1x 5500-6500K i 1x 7000-8500K.

Przy trzech świetlówkach 1x 5500-6500K, 1x 7000-8500K i 1x 8500-10 000K.

Przy czterech świetlówkach 1x 3500-4500K, 1x 5500-6500K, 1x 7000-8000K i 1x 8500-10 000K

Oczywiście przy większej ilości można rozbudowywać o kolejne zakresy fal, ja jednak proponował bym wtedy zwiększenie ilości świetlówek z zakresu 5500-6500K, zwiększy to skuteczność świetlną.

 

Mógł bym na tym zakończyć,jednak jest jeszcze jeden parametr określający jakość świetlówki,czyli Ra- współczynnik oddawania kolorów - zdolność danego źródła światła do oddawania kolorów przez przedmioty oświetlane tym źródłem w porównaniu do kolorów oddawanych przez dany przedmiot oświetlany światłem słonecznym.Przyjęto że przedmiot oświetlany światłem słonecznym oddaje kolory w 100 procentach.

 

Współczynnik oddawania kolorów Ra:

91- 100 Bardzo dobre oddawanie kolorów

81-91 Dobre oddawanie kolorów

50-80 Średnie oddawanie kolorów

< 50 Słabe oddawanie kolorów

 

W akwarystyce wykorzystywane są świetlówki o Ra 80-99.

Na świetlówce określa go w przybliżeniu pierwsza cyfra w symbolu np.Philips TLD 965 ( Ra 90-99) lub Philips TLD 840 ( Ra 80-89).

Druga i trzecia cyfra określają temp.barwową np.Philips TLD 965 (6500K ) lub Philips TLD 840 ( 4000K).

 

Mam nadzieję,że nieco ułatwi Wam to zrozumienie tematu oświetlenia roślin i dobór odpowiednich źródeł światła ;)

  • Lubię to 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 lata później...

może coś jest w tym co piszesz. u mnie po zmianie oświetlnia ze "standardowych" 2x18 W których parametrów nie pamiętam na "akwarystyczne" czyli sylwanie grolux 8500 i sylwanię aqastar 10000 rośliny stanęły w miejscu ale za to świetnie rosną glony. tyle że ja raczej nie widziałem świetlówek o barwie 5500K.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

może coś jest w tym co piszesz. u mnie po zmianie oświetlnia ze "standardowych" 2x18 W których parametrów nie pamiętam na "akwarystyczne" czyli sylwanie grolux 8500 i sylwanię aqastar 10000 rośliny stanęły w miejscu ale za to świetnie rosną glony. tyle że ja raczej nie widziałem świetlówek o barwie 5500K.

Bo rośliny nie samym światłem żyją, potrzebne też jest papu i zamiast aquastara 10000 trzeba było 6500K.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

daleki jestem od traktowania kogokolwiek z góry w sytuacji gdy sam nie potrafię poradzić sobie z akwarium ale nie mów mi że skoro po zmianie oświetlenie w zasadzie natychmiast zauważyłem że przyrost roślin się zatrzymał i to jest wina "braku papu".

po zmianie tych świetlówek zauważyłem 3 rzeczy:

zatrzymanie wzrostu - przyrosty które na zwykłych (2x18W T8)świetlówkach miałem 1 dnia teraz miałem w ciągu tygodnia.

wybarwianie się roślin - wcześniej rośliny rosły zielone, wybarwiały się na czerwono (np ludwigia czy limnofilia) tylko przy samej powierzchni, gdzie światła docierało najwięcej, same szczyty. teraz są czerwone nawet przy samym dnie ale rosną niesłychanie wolno.

no i trzecie - niesłychany wzrost glonów które wszystko obrosły.

być może te sylwanie i inne bajery sprawdzają się przy akwariach high tech gdzie do wody leje się masę chemii, dodaje co2 i co tam jeszcze. u mnie się nie sprawdziły i od pół roku mam dramat w akwa. nie wiem co zrobić za bardzo.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

 

 

... ja raczej nie widziałem świetlówek o barwie 5500K.

 

Podany jest zakres 5500-6500K, więc śmiało możesz zastosować 6500K ( ja tylko takich używam i rośliny zarówno dobrze rosną, jak i wybarwiają się, kwestia odpowiedniej mocy dobranej do wymagań konkretnych roślin, np. rotala rotundifoli wybarwi się już przy 0,5W/L, a limnophila aromatica potrzebuje więcej, no i oczywiście nawożenie ).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

znaczy te 6500 masz jako jedyne źródło światła czy w kombinacji z innymi?

bo ja teraz mam taki układ:

28 W t5 sylwania grolux 8500K

28 W t5 sylwania aquastar 10000K

20 W LED chiński reflektor 6000K (podejrzewam że tylko nominalnie jest 20W a faktycznie ta chińszczyzna za 35 zł to ma z 10 W). kupiłem to w momencie totalnej desperacji :)

2x 10 power LED 1W na przemian 4500K i 3200K

jakąś poprawę widzę ale jak to będzie to się zobaczy.

jest opcja żeby np usunąć te diody 3200K i na ich miejsce wstawić 6500 ale właśnie poszukuję kogoś kto to przećwiczył na sobie zanim zacznę znowu w tym grzebać.

 

a tak przy okazji to znalazłem na czyimś blogu bardzo ciekawy artykuł o doświetlaniu roślin:

http://tropicjungle.blox.pl/2010/02/Doswietlanie-roslin.html

 

jest to o doświetlaniu właśnie bo rzecz nie dotyczy roślin akwariowych tylko tropikalnych. na ale zasady rządzące fotosyntezą są identyczne więc warto się zapoznać.

Edytowane przez spike1975
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

10kK to chyba tylko morskie. Roślinom nie za bardzo się przydaje bo zazwyczaj te lampy mają obcięty dół.

 

With mobilephone sent.

10k jak najbardziej się nadaje dla roślin, sam używam takiej barwy do przełamania bieli z 2x6500k.

Do morskiego to 12k i w górę.

Edytowane przez Miniu
Pisownia.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

 

 

IMHO nie ma sensu pchać się w 10000K bo rośliny tego już nie spożytkują.

Coś tam pewnie spożytkują o ile spektrum barwne będzie szerokie.

10 000K w połączeniu z 6500K na pewno ma ciekawy wpływ na odbiór barw w akwa ( nie mylić z wybarwianiem roślin ), jednak ja ( jak pisałem ) skupiam się na 6500K i pomijając mój gust barwa ta najlepiej sprawdza się w hodowli roślin.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

słowo daję że nic nie rozumiem z tej całej teorii. w linku który podałem jest napisane coś takiego:

"najbardziej cenne dla naszych roślin są fale w zakresach 400-500 nm i 600-700 nm."

z wykresu widma dla sylwanii aquastar 10KK wynika że maksymalną emisję ma w okolicach 450nm czyli powinna być dla roślin bardzo dobra.

natomiast emisja w paśmie czerwonym jest w tej świetlówce minimalna.

ale za chwilę czytamy w tym samym opracowaniu:

"Samo promieniowanie niebieskie natomiast hamuje wzrost roślin, a barwa liści staje się ciemniejsza," a niebieskie to właśnie to w zakresie 400-500 nm.

i dokładnie to zaobserwowałem u siebie po wymianie oświetlenia o której pisałem wcześniej - nowe liście nie były zielone tylko czerwonawo-brązowe ale wzrost był wręcz minimalny.

 

//Pisownia!

 

Nantai

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

 Udostępnij

×
×
  • Dodaj nową pozycję...